Laatste update was op 9 juni 2020.

De oorzaak van mannelijke haaruitval

De gemiddelde man heeft zo'n 100.000 haren op zijn hoofd voordat de eerste symptomen van erfelijke haaruitval optreden. Hoe dunner het haar, hoe meer haren er bij iemand op het hoofd aanwezig zijn. Blonde haren zijn het fijnst, en daarom hebben blonde mannen de meeste haren op hun hoofd met een totaal van 140.000. Mannen met zwart haar zitten daar iets onder met hun gemiddelde van 110.000 haren op het hoofd. Roodjarige mannen komen er bekaaid vanaf, met ongeveer 90.000 haren hebben zij het minst aantal haren op hun hoofd.

Er zijn drie factoren die mannelijke haaruitval veroorzaken:

1. De aanwezigheid van testosteron en dihydrotestosteron. Des te hoger de bloedspiegels van deze mannelijke sexhormonen, des te meer kwetsbaar zijn deze mannen voor het ontwikkelen van alopecia androgenetica.
2. Vergrijzen. Hoe ouder mannen worden, hoe hoger de kans dat mannelijke haaruitval zich bij hun voordoet. Daarnaast is een er een positief verband tussen ouder worden en het stadium waarin de mannelijke kaalheid zich bevind.
3. Als laatste maar zeker niet minder belangrijk: erfelijke aanleg.

Deze factoren zijn onderling afhankelijk van elkaar en kunnen op zichzelf geen haaruitval bij mannen veroorzaken. Iemand die bijvoorbeeld hoge waarden van de mannelijke sexhormonen in zijn lichaam heeft maar niet de erfelijke aanleg bezit, zal niet kaal worden. Omgekeerd geldt hetzelfde. Als een man erfelijke aanleg heeft kaalheid maar de waarden van de androgene hormonen in zijn lichaam niet hoog zijn, zal ook hij geen haaruitval ondervinden. Deze drie factoren samen vormen een synergie die de overgrote meerderheid van alle kwetsbaar maakt voor erfelijke kaalheid. Dit betekend dat als wij in staat zijn om een van deze factoren weg te nemen, we zouden kunnen voorkomen dat mannen kaal worden. Hier komt finasteride om de hoek kijken.

Vaststellen dat je last hebt van haaruitval

Haren op je hoofd volgen een bepaalde groeicyclus die ongeveer 16 maanden duurt. Deze cyclus kan in drie verschillende fases onderverdeeld worden. Dat zijn de groeifase (ook wel anagene fase genoemd), de groeistilstandfase (catagene fase), en de rustfase (telogene fase). Haar valt uit als ze zich in de catagene fase bevinden omdat het stopt met groeien. Het gevold is dat de wortel van de haar droog wordt en pigment verliest. Je kunt dit herkennen aan de harde, witte, punt die aan het uiteinde zit. De hoeveelheid haar die een man elke dag verliest is voor iedereen anders. Maar in het algemeen verliezen mannen gemiddeld zo'n 100 haren per dag. Tegelijkertijd groeien er ongeveer hetzelfde aantal haren terug zodat de bos haar op je hoofd gelijk blijft. Normaal gesproken bevindt ongeveer 90% van je haar zich in de groeifase op ieder moment. En haar groeit zo'n 1cm per maand. De mate waarin haaruitval optreedt is ook afhankelijk van het seizoen wat op zich weer voor iedereen anders kan zijn. Een ding is duidelijk, als je meer haar verliest dan er terug groeit spreken we in de meeste gevallen van erfelijke mannelijke haaruitval. Hoe kun je dan vaststellen of je te maken hebt met deze aandoening?

Ten eerste, je kunt simpelweg in de spiegel kijken en de dichtheid van je haar vergelijken met hoe het er voorheen uitzag. Hoofdhaar volgt een typisch patroon van haaruitval dat zich manifesteert onder invloed van de drie factoren die hierboven benoemd zijn. Elke opeenvolgende generatie haren op je hoofd zal afnemen in diameter en je haardekking wordt fijner totdat de haarzakjes niet langer meer haar produceren en langzaam aan verdwijnen.

Ten tweede is de haarlijn vaak een goede graadmeter om te concluderen of je te maken hebt met erfelijke mannelijke haaruitval. Bijna alle patronen beginnen met een M-vormige haarlijn waarbij de beid slapen aan de voorzijde van je hoofd hun haren verliezen en zodoende een kaal driehoek vormen. Dit begint vaak al tijdens de pubertijd van jongens omdat de waarden van de mannelijke hormonen stijgen. Een hele hoop jongens hebben hier last van. Het wordt vaak aangeduid met frontale alopecia bij jongvolwassenen en wordt gezien als de voorloper van klassieke mannelijke kaalheid. In het geval van laatstgenoemde zal de frontale alopecia doorzetten en geleidelijk samenkomen met de toenemende kaalheid op de kruin.

Ten derde, kun je mensen in jouw omgeving vragen die jou al langere tijd kennen en je regelmatig zien. Zij zullen in staat zijn om een verschil in je haarconditie te herkennen.

Nogmaals, even voor de goede orde: wat is erfelijke mannelijke kaalheid? Dit is een type haaruitval dat gekenmerkt wordt door progressieve verkleining (met uiteindelijk verdwijning) van haarzakjes op de hoofdhuid. Behandeling van dit type kaalheid met finasteride heeft als doel deze verkleining te stoppen en haarverdikking en hergroei te bewerkstelligen.

We zeggen weleens, niets is perfect. Dit geldt ook voor de wetenschappelijk bewezen, effectieve behandelingen van haaruitval (type AGA) die we op dit moment van schrijven tot onze beschikking hebben. Simpel gezegd zijn dat haartransplantaties en finasteride. Zo zijn deze behandelingen relatief duur, enigszins langzaam in hun werking (tot het uiteindelijke effect optreed), voor sommigen gebruiksonvriendelijk op de langere termijn, en bestaan er mogelijke bijwerkingen.

En daarom zijn wetenschappers constant op zoek naar nieuwe behandelingen. Wij zullen jou hier op de hoogte blijven houden van de nieuwste ontwikkelingen in de strijd tegen haarverlies.

Momenteel wordt er onderzoek gedaan naar een behandeling met de stof bimatoprost, dat lokaal, dus op de hoofdhuid, aangebracht wordt. Dit is een stof die normaal gesproken gebruikt wordt in medicijnen tegen een hoge druk in het oog, of het vergroten van de wimpers. Er zijn al enige onderzoeken afgerond en de resultaten wijzen uit dat het daadwerkelijk een positief effect heeft op het aantal haren dat geteld kan worden. Echter, het blijft in effectiviteit ver achter op finasteride, en vanuit een cosmetisch oogpunt, kan er geconcludeerd worden dat het verschil - net zoals bij minoxidil - niet merkbaar is bewezen. Finasteride is en blijft dus het enige middel dat simpel gezegd gewoon echt werkt.

Het uiteindelijke doel is natuurlijk een behandeling te vinden waarmee je 100% volledige hergoei van al jouw haren kan bereiken. Dat zou haalbaar moeten zijn door niet alleen het stabiliseren of zelfs heractiveren van beschadigde haarzakjes, maar ook door het creëren van nieuwe haarzakjes. Het antwoord hierop zou kunnen zijn: stamcellen uit haarzakjes. Er wordt volop onderzoek gedaan naar het injecteren van stamcellen in de hoofdhuid die uit haarzakjes (en andere plaatsen) worden verkregen, effectieve resultaten heeft het tot dusverre echter nog niet opgeleverd. Maar we geven niet op.